معرفی اجمالی سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان پس از استان کرمان بعنوان دومین استان پهناور کشور در جنوب شرقی ایران شناخته شده است. این استان حدود ۱۸۱/۷۸۵ کیلومتر مربع وسعت دارد و در شرق جنوب شرقی ایران قرار گرفته است. بزرگی این استان تقریبا به اندازه کشور سوریه می باشد و بیش از ۱۱ درصد وسعت ایران را دربرمی گیرد. سیستان و بلوچستان ۱۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد و به علت قرار گرفتن در موقعیت راهبردی و ترانزیتی از اهمیت بسیاری برخوردار است. مردم استان سیستان و بلوچستان از قومیت های سیستانی و بلوچی هستند که سیستانیان به زبان فارسی با گویش سیستانی صحبت می کنند و پیرو دین اسلام با مذهب تشیع می باشند. بلوچی ها به زبان بلوچی صحبت می کنند و پیرو اسلام و اغلب تسنن دارند. این استان بیشتر دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد اما در عین حال از تنوع آب و هوایی و اقلیمی ویژه ای برخوردار است و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز در این استان پهناور به خوبی دیده می شود.
۱- روستای تیس
تیس روستایی باستانی از توابع شهرستان چابهار می باشد که در سیستان و بلوچستان در منطقه ای کوهپایه ای در ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار واقع شده است. بر اساس آخرین سرشماری انجام گرفته جمعیت این روستا ۳/۸۷۳ نفر (۷۷۶خانوار) می باشد. این روستای بندری به دریای آزاد عمان راه دارد و قدمتش مربوط به دوران امپراطوری هخامنشیان است. گفتنی است این روستا دارای آب و هوایی گرم و خشک می باشد بنابراین علاقه مندان در هر زمان از فصول سال که تمایل داشته باشند می توانند از این روستای باستانی بازدید نمایند.
۲- ایرانشهر
ایرانشهر یکی از شهرهای پرطرفدار سیستان و بلوچستان می باشد که در قسمت مرکزی بلوچستان در فاصله ۳۶۵ کیلومتری زاهدان واقع شده است. این شهر یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران است که در زمانهای دور فهره یا فهرج نامیده می شد. مردم این شهر به زبان بلوچی و فارسی صحبت می کنند و اکثر آنها مسلمان هستند. ایرانشهر مساحتی حدود ۲۰۱۳۱ کیلومتر مربع دارد و دارای آب و هوایی گرم و خشک نیز می باشد که میانگین بارش سالانه در این شهرستان ۵/۱۰۵ میلی متر و متوسط دمای آن در سال ۸۲ از ۲/۴۷ به -۲/۲ درجه سانتیگراد تغییر و تحول داشته است. ناگفته نماند ایرانشهر با توجه به قدمت تاریخی و گسترش تدریجی به نمونه ای از شهرهای معاصر تبدیل گردیده است و سالانه متقاضیان بیشماری دارد. این شهر مکانهای تاریخی و دیدنی بسیاری دارد که از جمله آنها می توان به قلعه ناصریه اشاره کرد که در مرکز این شهر قرار گرفته است.
۳- دریاچه هامون
دریاچه هامون بعنوان سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه شناخته شده است که در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته است و از طرفداران بسیاری برخوردار است. این دریاچه از ۳ دریاچه کوچک به نام های هامون پوزک، هامون سابوری و هامون هیرمند تشکیل شده است که در زمان وفور آب به هم پیوندند و دریاچه زیبای هامون را به وجود آوردند. وسعت این دریاچه ی زیبا در زمان پر آبی و فوران شدن ۵۶۶۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع متعلق به ایران بوده و بقیه آن نیز متعلق به افغانستان می باشد. با این توصیف می توان نتیجه گرفت که دریاچه هامون وابسته به دریاچه هیرمند بوده و این وابستگی باعث شده تا هر گونه تغییرات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم بوجود آورد.
۴- شهر خاش
خاش یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان می باشد. بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت این شهرستان برابر با ۱۶۷/۸۵۱ نفر بوده است. این شهر با مساحت ۲۳۱۰۵ کیلومتر مربع در مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته است و سالانه علاقه مندان بیشماری از سراسر جهان از این شهر زیبا دیدن می کنند. شهرستان خاش با مساحت ۲۴۰۰۰ کیلومتر مربع از شمال به شهرستان زاهدان، از غرب به شهرستان ایرانشهر، از جنوب به شهرستان سراوان و از شرق به مرز پاکستان ختم می شود. این شهرستان دارای تعداد ۲ مرکز شهری و ۳ بخش، ۱۲ دهستان و ۷۹۹ آبادی دارای سکنه می باشد. خوش آب و هواترین منطقه این شهر دامنه های کوه تفتان می باشد که به دو قسمت منطقه گنسان – کولکو و منطقه تمندان – کوشه تقسیم می شود.
۵- چابهار
چابهار یکی از شهرهای جنوب خاوری استان سیستان و بلوچستان ایران تنها بندر اقیانوسی این کشور محسوب می شود که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند واقع شده است. این شهر زیبا دارای آب و هوای همیشه بهاری و معتدل بوده به همین علت چابهار (چهاربهار) نامیده می شود. چابهار مرکز استان چابهار است که در منتهی الیه جنوب شرقی ایران در کنار آب های گرم اقیانوس هند قرار دارد. این مکان گردشگری زیبا مساحتی حدود ۱۷۱۵۵ کیلومتر مربع داشته و از طرف شمال به شهرستانهای ایرانشهر و نیکشهر و از طرف جنوب به دریای عمان و از شرق به پاکستان و از غرب به استانهای کرمان و هرمزگان محدود می شود. بندر همیشه سرسبز چابهار به دلیل موقعیت راهبردی که دارد از اهمیت فراوانی برخوردار است. که نزدیک ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه ( افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان به آب های آزاد اهمیت ویژه ای دارد و سازندگی و سرمایه گذاری فراوانی در آن انجام می گیرد. ناگفته نماند چابهار علاوه بر موقعیت بازرگانی دارای جاذبه های گردشگری بیشماری نیز می باشد. بنابراین علاقه مندان می توانند در سفر به این شهر بندری زیبا از تمام مکانهای تفریحی و تاریخی نیز آن بازدید نمایند و نهایت لذت را ببرند و خاطرات خوشی را در ذهنشان به ثبت برسانند.
۶- منطقه حفاظت شده کوه بیرک
منطقه حفاظت شده ی کوه بیرک با مساحت ۷۳۲۱۷ هکتار در نزدیکی شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و دارای گونه های گیاهی متنوعی نیز می باشد. این منطقه شامل کوهی باریک با دشتهایی در حاشیه بوده که از کوهها و تپه های اطراف خود کاملا جدا شده است. گونه های اصلی جانوری که در این منطقه بیشتر به چشم می خورد عبارتند از: خرس سیاه، قوچ و میش، بز و پازن، تشی، سمور سنگی، گربه وحشی، خدنگ، موش دوپا، سارگپه پا بلند، دلیجه، کورکور، دال و تیهو نیز می باشد. همچنین بلندترین نقطه این شهرستان رشته کوه بیرک می باشد که از مرکز زابلی شروع شده و پس از گذر از شهرستان خاش و اتصال به کوههای تفتان، زاهدان و بیرجند به کوههای بینالود در استان خراسان متصل می شود. قله این کوه با ۲۷۵۰ متر ارتفاع دومین قله بلند استان پس از تفتان به شمار می رود که دارای آب و هوایی بسیار مطبوع . معتدل می باشد. گردشگرانی که قصد سفر به استان سمنان را دارند می توانند در سفر خود از منطقه حفاظت شده بولا زیبا و منحصر به فرد دیدن کنند و یک روز به یاد ماندنی را در سمنان بگذرانند.
۷- گل فشان سگاری
گل فشان سگاری در شرق روستای ریمدان و کمالی در وسط جلگه ساحلی و در شرق رودخانه باهوکلاتا قرار گرفته است. این گلفشان توسط گاسنر و همکارانش سگاری نامگذاری شده است. این گلفشان مانند دیگر گلفشان های این منطقه به صورت یک آیسنبرگ وسط جلگه ی ساحلی قرار گرفته است و ارتفاع آن از سطح زمین ۷ تا ۲۰ متر و دهانه های فرعی آن در ارتفاع ۱۵ متری قرار گرفته اند.
۸- شهر سوخته
شهر سوخته یکی از شهرهای باستانی می باشد که در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان در حاشیه جاده زابل – زاهدان واقع شده است. در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد این شهر پایه گذاری گردید و مردم این شهر در چهار دوره بین سالهای ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن زندگی می کردند. محوطه یاستانی این شهر در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد توسط مهاجرانی که از چهار گوشه به آن مهاجرت کرده اند بنا شده است. ناگفته نماند هنوز سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص کند به دست نیامده است. به علت آتش سوزی در دو دوره زمانی بین سالهای ۳۲۰۰ تا ۲۷۵۰ قبل از میلاد به شهر سوخته شهرت یافت. جالب است بدانید که تنها مساله وسعت نیست که شهر سوخته به یکی از بزرگ تریین شهرهای باستانی تبدیل گردیده است بلکه یافته های متنوع آن باعث حیرت باستان شناسان گردیده است.
۹- شهر نیکشهر
نیکشهر یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان می باشد که سالانه از طرفداران بیشماری برخوردار است. در سال ۱۳۹۰ جمعیت این شهرستان برابر با ۲۶۳/۹۶۳ نفر بوده است که پس از تقسیمات دو شهرستان از این شهرستان، جمعیت به ۱۴۱۸۹۴ نفر در سال ۱۳۹۵ تغییر یافته است. این شهر دارای بناهای تاریخی فراوانی می باشد که نشانگر وجود تمدن های پراکنده از هزاره های قبل از میلاد تا عصر حاضر در این منطقه می باشد. اهالی این منطقه بیشتر به زبان بلوچی صحبت می کنند و از نژاد بلوچی می باشد و پیرو دین مبین اسلام و مذهب تسنن هستند. علاقه مندان می توانند در سفر به شهر زیبای نیکشهر از تمام جاذبه های گردشگری آن نیز بازدید نمایند.
۱۰-قبرستان جن ها
قبرستان خاموش و مرموز جن ها در جنوب شرقی ترین نقطه ایران، استان سیستان و بلوچستان شهر چابهار روستای تیس، روستایی باستانی با قدمتی حداقل ۲۳۰۰ ساله قرار گرفته است. براساس اعتقادات و باورهای مردم بلوچ و با توجه به رازی پنهان و سکوت ژرفناک طبیعت و آثار باستانی به جای مانده پیوند خورده است و گورستان جن که بلوچ ها به آن جن سنط نیز می گویند رازی نهفته در دل این روستا می باشد. در این گورستان قبرها کنار هم روی سطحی صخره ای دفن شده اند که این شیوه ی حفاری پرسش های بسیاری را به وجود می آورد. بومیان این منطقه بر این باورند که با تاریک شدن هوا جن ها بر سر مردگان می آیند و به مویه و مرثیه سرایی مشغول می شوند. بنابراین هر کس که گذرش به این گورستان عجیب بیافتد مورد نفرین جن ها قرار خواهد گرفت و با عذابی سخت بعد از چند روز می میرد.
منبع:http://تورکیش-تورمشهد.com/
